Sasilik Nedir ?
Sasilik ya da gözkaymasi gözlerin görme akslarinin paralelligini kaybederek farkli yönlere bakmasidir. Sik görülür, yaklasik çocuklarin %4'ünü etkiler ancak eriskinlerde de gelisebilir. Sasilik varliginda bir göz ile düz ve istenen yere bakilirken diger göz içe, disa, yukari veya asagi dogru kayabilir. Gözler degiserek kayabilecegi gibi devamli olarak ayni gözde kayabilir. Her iki gözle istenen noktaya bakilirken beynin görme merkezinde bu iki görüntü birlestirilerek tek olarak ve üç boyutlu olarak algilanir. Gözde kayma oldugunda ise beyinde iki farkli görüntü ortaya çikacagindan, beyin kayan gözden gelen görüntüyü baskilayacaktir bu da derinlik hissinde ve her iki gözle saglanan görüste azalmaya sebep olacaktir. Eriskinlerde ise kayan gözden gelen görüntünün baskilanmasi artik yapilamadigindan çift görme sikayeti ortaya çikar.
Hayatin ilk birkaç ayinda görme gelisiminin hizli bir sekilde devam ettigi dönemde gözlerin arayici hareketleri, kisa süreli yani birkaç dakikalik içe veya disa olan kaymalar normal kabul edilmesine karsin etraftaki objelere odaklanmanin yapilabildigi 4. aydan itibaren olan kaymalar mutlaka uzman bir göz hekimine danisilmalidir. Ayrica katarakt, göz tümörleri veya nörolojik hastaliklarda sasilik ile kendini gösterebileceginden mutlaka uzman bir göz hekimine danisilmalidir.
Sasiligin tam olarak nedeni bilinmemektedir. Fonksiyonel, nörolojik veya kaslardaki yapisal bozukluklar ve dengesizlik kaymaya neden olur. Gözü hareket ettiren kaslardaki dengesizlikler, bu kaslari kontrol eden beyin merkezlerinin etkilendigi serebral palzi, Down sendromu, hidrosefali gibi hastaliklar ya da gözü etkileyen katarakt, glokom veya travma gibi durumlar gözlerin paralelligini bozarak kaymaya neden olabilir. Kaymanin ilk belirtisi gözlerin ayni noktaya odaklanmamasidir ancak güneste bir gözünü kapama, kafasini egerek veya döndürerek bakma gibi bulgularda kaymanin sonucu olabilir. Eriskin dönemde ortaya çikan kaymalarda ise en önemli sikayet çift görmedir. Bebeklik dönemi veya okul öncesi dönemde her çocuk muhtemel göz problemleri (sasilik, göz tembelligi, kirma kusurlari veya katarakt, göz içi tümörler gibi) için muayene olmalidir. Halk arasinda yanlis inanis olarak bebeklikte olan kaymanin büyümekle zamanla düzelecegi düsünülmektedir, ancak bu hatalidir sasilik hiçbir zaman büyümekle kendiliginden düzelmez. Ancak çocuklarda burun kökünün genis oldugu ve kayma olmadigi halde kayma varmis gibi görünüme yol açan yalanci sasilik dedigimiz durumlarda zamanla burun kemiginin gelismesi ile kayma görünümü düzelmektedir bu da yanlis olarak kaymanin düzeldigini düsündürmektedir. Böyle durumlarda ayirici tani ve dogru teshis için mutlaka göz doktoru görmelidir. Ayrica ailede sasilik veya göz tembelligi olan kisiler varsa çocuk mutlaka 1-2 yasinda göz doktoruna gösterilmelidir. Bunun disinda her çocukta 3 yasina dek göz muayenesi yapilmalidir.
Tedavide amacimiz görme gelisimini olumsuz etkilenmeden her iki gözün birarada kullanilarak gelisiminin saglanmasidir. Detayli bir göz muayenesinin ardinda kaymanin sebebine göre tedavi planlanir. Tedavi için eslik eden kirma kusuru varsa gözlük verilmesi ile kayma düzeltilebilir. Cerrahi ile gözlerin paralelliginin saglanmasi iki gözün birarada kullanilmasini ve derinlik hissi kazanilmasini saglayacaktir. Cerrahi girisim lazerle yapilmaz, gözün etrafindaki kaslarin yerleri degistirilerek gözün pozisyonu ayarlanir.
- Sasilik tedavisi ne kadar erken dönemde yapilirsa basarisi o denli yüksek olur. Ancak eriskin dönemde olan sasiliklarda ya da daha önce tedavi yapilmamis eriskinlerde de cerrahi tedavi ile özellikle çevre görüste artis saglanabilir.
- Cerrahi tedavi gözlük veya kapamanin alternatifi degildir cerrahi sonrasi da gözlük ve kapama tedavisi devam edebilir.