Katarakt nedir? Tedavisi mümkün müdür?
Gözde iki mercek vardir. Bir tanesi önde dis tabakayi olusturan korneadir. Digeri ise içerde iris ve pupillanin arkasinda yer aldigi için önden görünmez. Içerdeki bu mercege lens diyoruz. Lensin berrakligini kaybetme durumu ise katarakttir
Kataraktlarin önemli bir kismi ilerleyicidir. Ilerlemeyi durdurmak ilaç ya da baska tedaviyle mümkün degildir.
Kataraktin tek bir tedavisi vardir: Ameliyat.
Kimler katarakt ameliyati olmalidir? Zamanlama nasil tayin edilir?
Dogumsal kataraktlarda ameliyat zamanlamasi aciliyet gösterir. Bunun disinda katarakt ameliyatinin acilen yapilmasini gerektiren durumlar çok nadirdir.
Sunu unutmayalim ki katarakt basladiktan sonra çogu zaman ilerler. Ama ilerleme hizi genellikle yavastir ve önceden tayin edemeyiz.
Katarakt ameliyatinin zamanlamasini hasta tayin etmelidir. Hekime düsen görev, hastanin görme sikayetlerinin ne kadarinin katarakta bagli oldugunu saptayip hastaya bildirmektir.
Geceleri bile arabasini kullanmak zorunda olan bir taksi söförü ile evinden pek çikmayan yasli bir insan erken ameliyat için ayni derecede istekli olamazlar.
Katarakt ameliyatinin gerekliligi için görme keskinligi tek kriter degildir. Bir çok hasta, görme netliklerinin düsük olmasindan sikayetçi olmayabilirler. Ya da görme netligi iyi olmasina ragmen degisik isik kosullarinda çok rahatsiz olduklarini bildirirler. Günesli günlerde sokakta daha az gördüklerini söyleyen hastalar oldugu gibi, geceleri otomobil farlari, sokak lambalarinin asiri parlama ve yansima yapip dünyalarini kararttigindan yakinan hastalar da çoktur. Kataraktin görsel sikayetlerinden bir tanesi gri tonu ve renkler arasinda kontrastin kaybolmasidir. Bu süreç uzun bir zaman aldigi için iki göz kataraktlarinda hasta bu degisimi algilamayabilir. Tümsek ya da çukurlarin farkina varamamasi, merdiven inerken ya da esik atlarken kaza geçirmelerine neden olabilir. Göz hekimi, hastalarini bu yönden uyarir ve hastasinin karar vermesini ister.
Çok beklemis kataraktlarin çekirdekleri sertlesecegi ve baglari gevseyebilecegi için ameliyat islemini zorlastirabilirler. Çok daha uzun yillar ameliyat olmayan hastalarin, dalinda meyvenin çürümesine benzetilebilecek sekilde, kataraktlari da çürüyüp göz içi iltihabi yaratma, tansiyonu yükseltlme gibi yan etkiler yapabilme ihtimali vardir. Ancak bu derece olgunlasmis kataraktlar hastanin görmesini de çok bozmustur.
Görmesinden çok sikayetçi olmayan bir hastaya katarakt ameliyatinin acilen yapilmasi gerektigini söyleyip en kisa zamanda ameliyat olmaya yönlendiren hekimin bu teshisini süpheyle karsilayip baska göz hekimlerinden de görüs almayi öneriyoruz. Çünkü, bu tür yaklasimlar haksiz kazanca yönelik genellikle gereksiz sekilde erken ameliyatlarin yapildigi kurumlarda söz konusudur.
Katarakt ameliyati nasil yapilir?
Çesitli teknikler vardir. Gözün ve hastanin durumuna göre hangi teknigin kullanilacagina ameliyati yapacak cerrah karar verir.
Ameliyatin amaci, bulanmis olan göz içi mercegininin tümünü ya da içindeki materyali çikartmaktir. Bu dogal mercegin yerine yapay bir mercek yerlestirilmedigi zaman hasta kalin gözlük camlarina mahkum olacaktir. Bu nedenle ameliyatta suni göz içi mercegi de çogu hastada yerlestirmek gerekir.
Katarakt ameliyati basit bir islem midir?
Hasta için yorucu bir ameliyat degildir. Damla ile ya da küçük miktarda uyusturucu zerki ile göz uyusturuldugu için agri duyulmaz. Ameliyat genellikle yarim saati geçmedigi için hasta için kolay bir ameliyat olarak kabul edilebilir.
Ancak bu durum ameliyatin basitligi anlamina gelmemelidir. Deneyimli göz cerrahlari tarafindan titizlik gösterilerek yapilmasi gereken bir müdahele olarak düsünülmeli, en iyi kosullar saglanarak ameliyat gerçeklestirilmelidir.